در دعوا ممانعت از حق شخص به طور کامل مانع تصرف صاحب حق می‌شود اما در دعوا مزاحمت یک شخص اختلال جزئی در در تصرف حق ایجاد می‌کند و این دو دعوا بیشتر در حق انتفاع و ارتفاع موضوعیت دارد.

حق انتفاع چیست؟ 

شخصی می‌تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاص ندارد استفاده کند.
معنی حق ارتفاق: حقی است که شخص به اعتبار ملک خود می‌تواند از ملک دیگری استفاده کند. 

دعوا در صورتی از دعاوی تصرف محسوب می‌شود که منشا ان تصرف قبلی باشد یعنی در اختیار داشتن مال یا حق مورد نظر.

در حقوق ایران دعوای تصرف به سه دسته تقسیم می‌شود: 

1: دعوا تصرف عدوانی 
2: دعوا مزاحمت 
3: ممانعت از حق 

تصرف عدوانی: به زور گرفتن زمین یاملک  از مالک یا کسی که حقی نسبت به ملکی دارد.

عنصر مادی ان تصرف یا همان استیلا و سلطه  قدرت بر ملکی می‌باشد .

شرایط و ارکان تصرف عدوانی: سبق تصرف خواهان :سلطه و اقتدار مادی است که شخص بر مالی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم دارد .و تصرف قبلی خواهان در اختیار داشتن حق یا عملی است .

لحوق تصرف خوانده: دعوا باید به طرفیت کسی باشد که تصرفش لاحق بوده و فعلیت دارد وعدوانی و با زور تصرف کردن شرط تحقق است و تصرف باید به صورت غیر قانونی باشد.

عدوانی بودن تصرف: یعنی تصرف خوانده باید از روی دشمنی و ظلم باشد.

نکته: دعاوی تصرف در اموال غیر منقول  مطرح می‌شود.

ممانعت از حق: ممانعت از حق استفاده از حق انتفاع و ارتفاق را میگویند .و نکته مهم که وجود شرایط سه گانه: 

1:سابقه حق یا تصرف
2:عدوانی بودن
3:لحوق اقدام مزاحم یا مانع

به طور مثال در زمینش راهی وجود دارد واقای ب حق ارتفاع (عبور) دارد و اقای الف از عبور جلوگیری می‌کند می‌کند این ممانعت استفاده از حق می‌باشد.

سلب حق به طور کامل ممانعت از حق محسوب می‌شود .

دعوا مزاحمت: شخص نه موجب سلب مالکیت شده و نه مانع استفاده شخصی از حق. مثل اینکه الف در زمین متعلق به دیگری وسایل ساختمانی بریزد و مزاحمت دو عنصر عمومی و خصوصی دارد که جنبه عمومی هستند 

فعل یا ترک فعل غیر قانونی که تمام یا بخشی از زندگی  و سلامت و آسایش عمومی را به خطر اندازد. مزاحمت خصوصی ایجاد اختلال غیر قانونی در استفاده و بهره برداری اشخاص از ملکشان یا بعضی حقوق متعلق به مالک.

ارکان و عناصر دعوا مزاحمت:

در تحقق دعوی مزاحمت، وجود قصد مزاحمت از طرف خوانده شرط است و وجود مزاحم باعث می‌شود شخص نتواند از مال خود بهره ببرد.

محل اقامت صالح در طرح دعوا محل وقوع مال غیر منقول می‌باشد.

تفاوت مزاحمت و ممانعت از حق: مزاحمت دائمی است اما مانعت به صورت لحظه ای صورت می‌گیرد و در مزاحمت حق مالکیت قطع نمی‌شود و تفاوت این دو دعوا با تصرف عدولنی این است که مال از ید متصرف خارج نمی‌شود.